Dầu mỏ là một nguồn tài nguyên thiên nhiên cực kỳ quý giá được khai thác từ những đập núi sâu trong lòng đất. Có rất nhiều loại dầu mỏ khác nhau với từng chỉ tiêu kỹ thuật cụ thể như độ nhớt, mật độ, nhiệt độ sôi, hàm lượng lưu huỳnh,… Trong đó, chất nào thuộc về hiđrocacbon và là một trong những loại dầu mỏ phổ biến nhất? Cách phân biệt các loại dầu mỏ cũng là một câu hỏi rất thường gặp đối với những người quan tâm đến lĩnh vực này. Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết này.
I. Hiđrocacbon là gì?
Hiđrocacbon là một hợp chất hóa học gồm các nguyên tử cacbon và hydro. Hiđrocacbon là thành phần chính của dầu mỏ và là nguyên liệu chủ yếu cho sản xuất xăng, dầu diesel, dầu gió và các sản phẩm hóa dầu khác. Hiđrocacbon có thể được chia thành hai loại: hiđrocacbon no (không chứa liên kết kép) và hiđrocacbon không no (chứa liên kết kép).
II. Các loại dầu mỏ thông dụng
1. Dầu nặng thô (heavy crude oil)
Dầu nặng thô là loại dầu mỏ có độ nhớt cao, mật độ lớn và hàm lượng lưu huỳnh cao. Loại dầu này được khai thác từ những vùng đất sâu trong của các quốc gia như Trung Quốc, Venezuela, Canada và Iran. Dầu nặng thô thường được sử dụng để sản xuất xăng, dầu diesel và dầu bôi trơn.
2. Dầu bôi trơn (lube oil)
Dầu bôi trơn là một loại dầu mỏ đặc biệt được sử dụng để bôi trơn các bộ phận máy móc và thiết bị công nghiệp. Loại dầu này có độ nhớt cao và mật độ thấp, do đó rất hiệu quả trong việc giảm ma sát giữa các bộ phận máy móc. Điểm sôi của dầu bôi trơn thường rất cao.
3. Dầu diesel (diesel oil)
Dầu diesel là một loại dầu mỏ lép vế hơn so với các loại dầu khác, được sử dụng rộng rãi làm nhiên liệu cho xe tải, đầu kéo và những phương tiện vận tải lớn khác. Điểm sôi của dầu diesel thấp hơn so với dầu xăng, do đó dễ dàng cháy trong các đầu đốt khí nén.
4. Dầu xăng (gasoline)
Dầu xăng là một loại dầu mỏ rất dễ bay hơi, có điểm sôi thấp và được sử dụng rộng rãi làm nhiên liệu cho ô tô và các phương tiện giao thông khác. Điểm khác biệt của dầu xăng so với các loại dầu mỏ khác đó là nó có hàm lượng hiđrocacbon không no cao hơn.
III. Cách phân biệt các loại dầu mỏ
Một cách đơn giản để phân biệt các loại dầu mỏ là dựa vào độ nhớt. Độ nhớt là đặc tính quan trọng nhất của dầu mỏ, thể hiện khả năng chảy của dầu mỏ tại nhiệt độ thường. Các phân tích khác như mật độ, hàm lượng lưu huỳnh, điểm sôi,… cũng cho thấy những đặc tính riêng của từng loại dầu mỏ.
Tuy nhiên, việc phân biệt các loại dầu mỏ cũng phức tạp hơn nhiều so với chỉ dựa vào độ nhớt. Bởi vì các loại dầu mỏ khác nhau có thành phần hóa học khác nhau, điều này cũng ảnh hưởng đến đặc tính của chúng. Do đó, phải sử dụng các kỹ thuật phân tích phức tạp hơn để đánh giá chính xác từng loại dầu mỏ.
Các phương pháp phân tích dầu mỏ chủ yếu là phương pháp phổ học khối (mass spectrometry) và phân tích qua khí đối lưu có hiệu suất cao (high-performance liquid chromatography). Hai phương pháp này có thể giúp xác định thành phần hóa học của dầu mỏ, bao gồm hàm lượng các loại hydrocacbon khác nhau.
IV. Kết luận
Với Rất nhiều loại dầu mỏ khác nhau, việc phân biệt chúng không đơn giản chỉ bằng cách đo độ nhớt. Điều này còn phụ thuộc vào những đặc tính riêng biệt của từng loại dầu mỏ, như thành phần hóa học, mật độ, điểm sôi và hàm lượng lưu huỳnh. Do đó, để có thể phân biệt các loại dầu mỏ, cần sử dụng các phương pháp phân tích phức tạp hơn. Việc phân biệt các loại dầu mỏ cũng giúp cho việc sử dụng chúng trở nên hiệu quả và an toàn hơn trong các quá trình sản xuất và vận chuyển.
